"Riese" z niemieckiego "Olbrzym", to kryptonim najbardziej tajemniczej budowli nazistów. Nieukończony projekt realizowano na terenie Gór Sowich od 1943 roku i do dziś historycy nie są zgodni co do tego jakie było jego przeznaczenie.


Kryptonim "Riese"
Budowa tajemniczych podziemi rozpoczęła się w 1943 i otrzymała kryptonim "Riese" z niemieckiego "Olbrzym". Na cały kompleks składa się 7 obiektów i są to podziemia Zamku Książ oraz sztolnie  Włodarz, Osówka, Rzeczka, Soboń, Gontowa i Jurgowice Dolne. Pierwsze trzy sztolnie udostępniono do zwiedzania, trzy ostatnie można eksplorować na własną odpowiedzialność. Prace przy budowie trwały do ostatnich dni wojny, dopiero tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej Niemcy porzucili to miejsce. Rosjanie wysadzili w powietrze wiele sztolni i wejść do kompleksu, tym samym niwecząc szanse na odkrycie tajemnicy obiektu. Wojska Rosyjskie wywoziły stąd ciężki sprzęt i materiały budowlane, jednak do dziś w pobliskich lasach można natknąć się na pozostawione przez Niemców ogromne ilości worków z cementem, pozostałości murów itp.. Nadal nie wiadomo jakie miało być przeznaczenie zakrojoną na tak szeroką skalę budowli. Jedne hipotezy mówią o budowie kwatery dla Hitlera inne o fabrykach zbrojnych czy podziemnych laboratoriach.

Włodarz
Włodarz to jeden z trzech udostępnionych do zwiedzania systemów sztolni. Zwiedzanie odbywa się w grupach z przewodnikiem. Przed wejściem nakładamy kaski na głowę i wchodzimy do podziemi. Pierwszym punktem na trasie jest wartownia gdzie oglądamy film przybliżający nam historię tego miejsca. Na trasie zwiedzanie ogromne wrażenie robi na nas 40 metrowy szyb wentylacyjny, a także przepływ łodzią po zalanych korytarzach. To łódką docieramy do monumentalnej hali skąd przechodzimy na drugi poziom Włodarza. Na wyższym poziomie w doskonały sposób można zobaczyć jak powstawał obiekt. Zwiedzanie kończymy na warowni w której możemy oglądać oryginalne narzędzia używane przez więźniów do drążenia skał. Opuszczamy podziemia i kierujemy się w stronę znajdującego się przed wejściem niewielkiego stawu. To właśnie w jego miejscu miał powstać bunkier będący jednym wejściem
do podziemi, wszystkie pozostałe miały zostać wysadzone po zakończeniu budowy.

Warto w tym miejscu zaznaczyć iż wszystkie tunele drążone były przez więźniów z pobliskich obozów koncentracyjnych, kiedy jedni w bardzo ciężkich warunkach umierali zastępowano ich innymi zdolnymi jeszcze do pracy. Do dziś nie oszacowano ilu niewinnych ludzi mogło zginąć przy budowie kompleksu.

Po zwiedzaniu podziemi udajemy się jeszcze na spacer ścieżką wokół obiektu. Oznakowana trasa składa się z 24 punktów i zatacza pętelkę. Przejście jej zajęło nam ok. 2 godzin ale naprawdę było warto. Wśród lasu i zarośniętych dróżek zobaczymy bowiem pozostałości materiałów budowlanych w pośpiechu porzuconych przez Niemców. Liczne skamieniałe worki z cementem, mury i pozostałości budowli.


CENNIK BILETÓW
bilet normalny - 29,99 zł
bilet ulgowy - 24,99 zł

GODZINY OTWARCIA
Obiekt otwarty codziennie od 9.00 - 18.00

DOJAZD I PARKING
Adres obiektu:
58-321 Jugowice, ul. Górna 71
GPS N: 50° 42′ 5″  E: 16° 25′ 11″
Parking znajduje się na terenie obiektu i jest płatny, opłaty należy dokonać w kasie obiektu.


Praktyczne informacje:
- w podziemiach panuje niska temperatura i wysoka wilgotność powietrza, w letnie dni warto zabrać coś do okrycia,
- dzieci do lat 3 nie mogą spływać łodzią,
- zwiedzania Włodarza nie należy traktować jak kolejną atrakcję czy dobrą rozrywkę, w podziemiach ginęli niewinni ludzie i właśnie taką smutną refleksję starają się przekazać przewodnicy.


#Wyjdźże z dzieckiem #Włodarz #Riese #Góry Sowie